fbpx

Wat schreef de pers over De gijzeling ?

  • De Volkskrant 09 Oct 2020 Interview Bernardine Geerling

    FIRMA MES RECONSTRUEERT DE GIJZELING OP DE FRANSE AMBASSADE IN 1974. MET HULP VAN BERNARDINE GEERLING, DIE ER VASTZAT

    Geerling vertelde haar verhaal aan de theatermakers, voor het eerst in haar leven.

    door Vincent Kouters

    De deuren naar de straat werden opengehouden met twee stenen. Zo ging dat toen. Telefonist Bernardine Geerling, 23, zat op haar werkplek in de Franse ambassade, toen drie gewapende mannen door de open deuren naar binnen stormden. De mannen, Japanners, gebaarden zenuwachtig dat ze op moest staan en meekomen. Ook de 22-jarige Joyce Fleur, die net vijf dagen als uitzendkracht op de ambassade werkte, moest mee, evenals een stel managers van energiebedrijf Total, dat net op bezoek was geweest bij de ambassadeur en uit de lift recht in de armen van de terroristen liep.

    Het hele gezelschap ging naar de vierde verdieping. Daar kwam ambassadeur Jacques Senard, in Geerlings herinnering, net aanlopen over de gang. Senard, ‘een echte gentleman’, ontving de heren als ieder ander gezelschap en nam ze mee naar zijn kantoor. Daar kantelden ze een bureau, waar iedereen achter moest blijven.

    Zo begon op vrijdagmiddag 13 september 1974 de eerste grote gijzeling van Nederland. Drie leden van het Japanse Rode Leger, een communistisch terreurnetwerk, bezetten vijf dagen lang de Franse ambassade. Ze eisten de vrijlating van een van hun in Frankrijk gearresteerde kompanen, en een vrijgeleide in de vorm van een Boeing 707 en een miljoen dollar.

    ‘Ik was heel bang’, vertelt Geerling nu. ‘En je gaat de gekste dingen denken. Je hebt ook zoveel tijd om na te denken. Ik ging naast iemand zitten in de bank. Helemaal naar achteren, tegen de leuning gedrukt. Als ze schieten, dacht ik dan, dan schieten ze eerst hem dood en dan mij pas. Rare gedachte toch?’

    Bernardine Geerling, nu 69, vind het nog altijd lastig om te praten over haar gijzeling, die voor haar twee van de vijf dagen duurde, omdat de vrouwen eerder werden vrijgelaten. Dat heeft ze dan ook 46 jaar nauwelijks gedaan. Ze is altijd een beetje een einzelgänger geweest, verklaart ze. ‘Ik hoef niet zo gauw iemand te zien. Iedereen van de pers wilde mijn verhaal horen, maar ik deed nergens aan mee. Ik wilde er juist vanaf.’ Psychische hulp, voor zover ze die kreeg aangeboden, heeft ze nooit gehad, ook al is ze nog jarenlang bang geweest. ‘Als ik in een bus of tram zat en er kwam iemand binnen met zo’n grote tas, dan ging ik eruit. Want in van die tassen zaten hun pistolen.’

    Toen stonden vorig jaar opeens acteurs Daan van Dijsseldonk en Roos Eijmers van de Haagse theatergroep Firma MES op de stoep. Zij wilden een theatervoorstelling maken over de gijzeling. In de Facebookgroep ‘Den Haag uit je jeugd’ hadden ze oude foto’s gezien, waarna de dertigers zich erover verbaasden dat ze nog nooit eerder van deze destijds wereldschokkende zaak hadden gehoord. Verbazing leidde tot inspiratie en inspiratie tot research, waarop ze via Facebook in contact kwamen met Geerling.

    Die moest even nadenken, maar besloot om er voor het eerst in haar leven uitgebreid over te vertellen. ‘Ik wilde nu eens een keertje helpen’, zegt ze. ‘Vroeger was ik daar te verlegen voor. Nu vind ik het belangrijk dat het niet vergeten wordt.’

    De Gijzeling van Firma MES ging vorig jaar september in première. Vanaf vandaag is de voorstelling opnieuw te zien, in een coronabestendige opstelling in poppodium PAARD in Den Haag. De theatermakers vertellen in korte, snelle scènes het hele verhaal, met citaten van de mensen die ze konden interviewen: enkele gegijzelden, agenten en andere betrokkenen. De makers willen met de voorstelling de paniek en benauwende sfeer van zo’n gijzeling invoelbaar te maken.

    Volgens Geerling is dat zeker gelukt. ‘Ik vond het indrukwekkend om te zien. Nee, ik werd niet angstig meer. Dat is nu wel over.’

    Tijdens het gesprek met de theatermakers kon ze zich nog veel details herinneren. Een hoop daarvan zijn in de voorstelling terechtgekomen. Zoals dat er die eerste twee dagen geen eten was, alleen een grote voorraad tucjes (van die zoute koekjes in gele verpakking) die de ambassadeur graag at. Naar de wc mochten ze niet. Plassen moest op de prullenbak in de kamer van de secretaresse. Bij terugkomst uit die kamer werden de mannen telkens gefouilleerd. ‘Joyce en ik niet’, zegt Geerling. ‘Ons hebben ze nooit aangeraakt.’

    Van de Japanners herinnert ze zich dat ze zenuwachtig waren. ‘Eentje was een beetje gek aan het doen, en toen schoot-ie per ongeluk in de grond, vlak naast zijn voet. ‘Miss’, zei hij toen. Of eigenlijk ‘mist’, met dat accent van hem. Daarna heeft hij nog een kogel in het schilderij van Pompidou gezet. Een ander sprong soms tegen de muren op.’

    Geerling zag de voorstelling vorig jaar twee keer en heeft nu ook weer twee bezoekjes in de planning staan. Ze neemt oud-collega’s mee van de ambassade, waar ze nog tot 2017 als telefoniste heeft gewerkt, familieleden en haar zoon. Eindelijk kunnen die een beeld krijgen van wat ze heeft doorstaan. Zelf gaat ze ook graag kijken. ‘Het voelt goed als ik het weer heb gezien. Na afloop blijf ik dan altijd nog even praten, ook met de spelers. Het verhaal heeft door de voorstelling een plekje gekregen.’

    Ze is zelfs weer tucjes gaan eten. Na de gijzeling bezwoer ze die dingen nooit meer aan te raken. ‘Nu eet ik ze regelmatig. Je hebt ze ook met kaassmaak en allerlei andere smaken. Ik had nooit gedacht dat ik dit zou zeggen, maar ik vind ze lekker.’

     

     

  • Den Haag To Go 09 Apr 2020 Firma MES: reizend theater door de stad

    Een gijzeling in een ambassade. Een rondleiding door de beroemdste bordelen. En een rechtszaak over ons klimaat. Het Haagse theatergezelschap Firma MES ziet overal wel een verhaallijn in. Ze maken documentair theater over maatschappelijke onderwerpen. Soms waargebeurd. Altijd met een knipoog naar Den Haag.

    Actrice Lindertje Mans vertelt je meer over Firma MES. Over hoe ze spelen op alle mogelijke locaties en hoe Den Haag altijd een glansrol krijgt in de voorstellingen.

    Hé Lindertje. 10 jaar Firma MES, waar kunnen we jullie van kennen?
    ‘’Alweer 10 jaar! We zijn een theatercollectief uit Den Haag. In die tijd zijn we begonnen op de Pier in Scheveningen met de voorstelling ‘Eb’. Daar konden we onze fantasie helemaal uitleven. We deden de raarste acts, op een gek decor gemaakt van troep dat we vonden op het strand.  Maar tegenwoordig kun je ons kennen van bijvoorbeeld de voorstelling ‘De Gijzeling’. We reizen het hele land af om theater te maken over waargebeurde verhalen.’’

    Hoe zijn jullie bij elkaar gekomen?
    ‘’Daan, Roos, Thomas en ik kennen elkaar van de theateropleiding in Maastricht. We woonden met elkaar in een studentenhuis. Uiteindelijk zijn we naar Den Haag gekomen omdat Roos en Thomas daar vandaan komen. Zij wisten dat er in Den Haag behoefte was aan theater gericht op een jong publiek.’’

    Is dat dan ook hoe Firma MES is gestart? Theater specifiek voor een jong publiek?
    ‘’Nou, wij wilden gewoon theater maken dat wij leuk vonden. En we merkten dat heel veel mensen al wel geïnteresseerd zijn in cultuur. Ze bezoeken bijvoorbeeld musea, bioscopen, concerten, maar theater blijft altijd een beetje achter. Juist die mensen willen we bereiken. Om te laten zien: als je zoiets als Lowlands leuk vindt, dan vind je onze voorstellingen vast ook tof.’’

    Jullie spelen niet alleen in theaterzalen, maar ook op plekken die je niet zou verwachten. Hoe gaat dat in zijn werk?
    ‘’We wisselen af van theaterzalen en bijzondere locaties. Elke locatie heeft zijn charme. Maar op de bijzondere locaties kun je mensen vaak nóg meer verrassen. Zoals bij De Gijzeling, dat gaat over de gijzeling in 1974 in de Franse ambassade, speelden we de voorstelling in de voormalige Amerikaanse ambassade, het pand ernaast, waar het crisiscentrum zat. Omdat je niet in een theaterzaal zit, kun je het publiek een beetje in de war brengen. Ze weten niet wat er gebeurd, want het gaat via de vaste ‘codes’. Dat geeft een extra laag. En bovendien zijn er in Den Haag zoveel bijzonder plekken met verhalen, dan is het logisch om daar te spelen. Een locatie geeft heel veel. Het hele gebied eromheen speelt mee. Dat willen we gebruiken. Elke ruimte biedt weer nieuwe kansen.’’

    En deze keer spelen jullie De Gijzeling, vanwege de maatregelen, in het Paard. Is die verandering dan minder moeilijk, omdat jullie je altijd al aanpassen?
    ‘’De tijd dringt om creatief te zijn, maar dan nu op een andere manier. Wij hebben inderdaad wel geluk. We zijn gewend om te roeien met de riemen die we hebben. En dat bedoel ik positief. We passen ons altijd aan. Het Paard biedt zoveel kansen. We kunnen nu een heel vette zaal omtoveren tot een ruimte waar het lijkt alsof je ook echt gegijzeld bent. Met goed licht en geluid. Onze regisseur Thomas werd ook helemaal wild. Hij vroeg helemaal enthousiast én verbaasd aan de mensen daar: ‘Hebben jullie dan ook lasers?’ Dat hebben ze. Dus wie weet gaan we die nog gebruiken. Eigenlijk dankzij de maatregelen kunnen wij daar nu spelen. Het Paard is normaal gesproken bomvol geboekt.”

    Den Haag speelt vaak een hoofdrol in jullie voorstellingen. Zo stond bij Ijs en Vis ijssalon Florencia en de Scheveningse familie Simonis centraal. Kiezen jullie daar bewust voor?
    ‘’We richten ons steeds meer op Den Haag. Wanneer je je gaat inlezen over een stad, weet je pas hoeveel verhalen ergens achter schuilen. Bij De Gijzeling zijn we al Googlend op die gebeurtenis terecht gekomen. We waren benieuwd wat voor verhalen er rond de ambassades afspeelden. Roos kwam dit verhaal plotseling tegen. We dachten alleen maar: ‘Huh, dit is zo’n spannend verhaal. Waarom weten we dit niet?’ Toen we hoorden dat we op de plek van de gijzeling ons stuk mochten voeren, viel alles op zijn plek. Tegenwoordig krijgen we suggesties van allerlei mensen, of we niet iets met verhaal x of y kunnen doen. We vinden het heel tof als onze voorstellingen een Haags haakje hebben.”

    Zo hebben jullie ook de wandelpodcast: De Affaire. Gericht op Den Haag. Hoe zijn jullie daar op gekomen?
    ‘’Het leek ons heel leuk om iets te doen met audio. We luisteren zelf allemaal podcasts en we vinden dat heel inspirerend. Het heeft ook wel iets intiems, iemand die in je oor praat. We wilden dát combineren met een bijzondere route die door de stad loopt. Het geeft heel veel mogelijkheden. Je start bij the Grey Space in the Middle en vervolgens loop je rond. Ondertussen hoor je fragmenten van interviews die wij hebben afgelegd. De podcast staat in het teken van verdwijnen, vluchten uit je eigen leven. Het idee was oorspronkelijk om dit een groepsactiviteit te maken, maar we hebben ‘m aangepast zodat je in deze tijd de route ook alleen kan lopen.”

    Vertel meer! Waar komen we dan allemaal langs?
    ‘’Je begint dus bij the Grey Space in the Middle. Dan ga je door de Katerstraat, waar allemaal architecturale hoogstandjes te vinden zijn. Tussendoor krijg je steeds allerlei opties: kies je voor route A of B? Maar de meest bijzondere plek is toch wel het geheime kloostertuin. Midden in het centrum vind je opeens een stille oase, met heel veel groen.’

    En Lindertje, als je niet op de planken staat, waar kunnen we jou dan vinden in de stad?
    ‘’Sowieso Florencia! Zij hebben echt heerlijk ijs. Omdat ik de laatste tijd mijn broertje help met verhuizen, en hij nog helemaal niets heeft: geen waterkoker,  geen koffiezetapparaat, lopen we naar een koffiezaak om de hoek. In het Laakkwartier heb je het koffiehuis de Aanloop, op het Jonckbloetplein. Echt zo’n ouderwetse koffie huis. En er werken zulke aardige mensen. Je hebt een bakkie voor 1 euro 50, en de hele buurt komt daar aanwaaien. Fantastisch is dat!’’

  • Radio West 09 Mar 2020 Roos bij Studio Haagsche Bluf

    Roos te gast bij Haagsche Bluf over De Gijzeling

    beluister het hier (vanaf ca. 11 minuten)

  • Theaterkrant 09 Aug 2019 Hoe het voelt om een gijzelaar te zijn

    Hoe het voelt om een gijzelaar te zijn

    door Mieke Zijlmans

     

    Eigenlijk is de gijzeling in 1974 in de Franse ambassade in Den Haag nooit helemaal afgerond: ‘Armpie’ is nog altijd voortvluchtig, een van de drie Japanse gijzelnemers die Nederland vijf dagen lang de stuipen op het lijf joegen. Nooit gepakt, nooit berecht. Wat een akelig idee is dat. 

    ‘Armpie’ is de Japanner die tijdens de eerste uren van de gijzeling in de arm werd geschoten door een Nederlandse agent. Firma MES maakt met De gijzeling een bijzondere documentaire locatievoorstelling over dat eerste grote gijzelingsdrama in Nederland, deze maand 45 jaar geleden.

    Op 13 september 1974 lopen drie gewapende Japanse twintigers de Franse ambassade binnen. Deze leden van het Japanse Rode Leger zijn naar Amsterdam gevlogen. Met de trein zijn ze naar Den Haag gereisd. Daar kunnen ze eerst die hele ambassade niet vinden. De theatermakers vermelden dit detail met groot genoegen. Humor en spot, gemengd met ernst, verontwaardiging en angst bepalen de toon van de voorstelling.

    Wanneer de Japanners de Franse ambassade eindelijk hebben gevonden, trekken ze hun wapens. Ze gijzelen elf mensen, onder wie de Franse ambassadeur, Jacques Senard. Ze hebben het op Frankrijk gemunt omdat daar Rode Leger-lid Furuya gevangen zit. Die moet vrijgelaten worden. Daarnaast willen ze een miljoen dollar en een vliegtuig met nader te bepalen bestemming. Wordt aan hun eisen niet voldaan, dan zullen ze de gijzelaars executeren.

    De vijf dagen durende gijzeling in de Franse ambassade in 1974 was de eerste in de naoorlogse Nederlandse geschiedenis en kwam hard aan. De schotenwisseling op dag 1 tussen ‘Armpie’ en twee Nederlandse agenten maakte meteen duidelijk dat het menens was.

    In ons tijdgewricht zijn we op een bijna onmenselijk achteloze manier gewend aan aanslagen, aan terrorisme, aan schietpartijen. Aan gijzelaars die soms jaren worden vastgehouden om hun overheden op de knieën te dwingen.

    Firma MES gaat met De gijzeling terug naar de tijd waarin het hele land en zowel Nederlandse als buitenlandse media totaal overstuur raakten door een gijzeling. Onwillekeurig vraag je je af wat er toch is gebeurd met de mensen, dat we nu nauwelijks meer opkijken van iets wat toen zo’n grote impact had.

    Firma MES mag voor haar voorstelling de vierde verdieping gebruiken van de voormalige Amerikaanse ambassade, pal tegenover de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. In 1974 zat de Franse ambassade honderd meter verderop, maar die is inmiddels afgebroken. De Amerikaanse werd toen op diverse momenten ingeschakeld. We bevinden ons dus serieus op historische grond.

    Het gezelschap maakte eerder de documentaire voorstelling RISHI, over de zeventienjarige jongen die in 2012 op station Hollands Spoor door een agent werd doodgeschoten. Voor De gijzeling maken ze opnieuw gebruik van een historisch gegeven, dat ze grondig hebben geresearcht. We horen de opname van het oorspronkelijke telefoontje waarmee een medewerker van de Franse ambassade alarm sloeg. We horen een redevoering van koningin Juliana, en nieuwslezer Philip Bloemendal die het verhaal uit de doeken doet tijdens het bioscoopjournaal.

    Maar bovenal zetten de acteurs Daan van Dijsseldonk, Roos Eijmers en Lindertje Mans onder regie van Thomas Schoots een reeks van personages neer die een rol speelden tijdens de gijzeling. De teksten zijn opgebouwd uit persoonlijke getuigenissen van gijzelaars en betrokkenen. Uit citaten van ooggetuigen, uit voorvallen tijdens latere rechtszittingen. Mans brengt op geestige wijze Pim Sierks tot leven, de laconieke piloot die de Boeing bestuurt waarmee de gijzelnemers na vijf zenuwslopende dagen naar Damascus vliegen. Op de trap van zijn vliegtuig kijken de Franse ambassadeur Senard en de vrijgelaten Rode Leger-man Furuya elkaar in de ogen.

    Firma MES bereikt met beperkte middelen een geestig en geloofwaardig resultaat.Het publiek wordt in kleine groepjes met de lift naar de vierde verdieping gebracht. Via verschillende routes wordt het naar de vroegere kamer gebracht van de Amerikaanse ambassadeur, waar het op door elkaar staande stoelen mag gaan zitten. Je raakt door die behandeling gedesoriënteerd; je weet bijvoorbeeld niet meer waar je bent ten opzichte van de Lange Voorhout, waar je het gebouw bent binnengekomen.

    Meer dan hun uniforme kleren, een tafel die op zijn kant ligt, een bescheiden lichtplan en jaren 70-muziek hebben de acteurs niet tot hun beschikking. Toch maken ze een indringende voorstelling. Vooral Lindertje Mans transformeert overtuigend van personage naar personage, onder andere van de simpele receptioniste naar de stoere piloot Pim Sierks.

    De maatschappijkritische les die De gijzeling leert komt behoorlijk binnen. Het is ongemakkelijk en verwarrend om de controle over je gaan en staan kwijt te zijn.En het is onvoorstelbaar dat wij van alweer een gijzelingsdrama, opnieuw een schietpartij, eigenlijk niet meer opkijken.

  • NRC Handelsblad 09 Sep 2019 Eerste grote gijzeling tot trefzeker theater omgevormd

    Eerste grote gijzeling in naoorlogs Nederland tot trefzeker theater omgevormd

    door Sander Janssens

    Firma MES maakt een theatrale reconstructie van de gijzeling in de Franse Ambassade in Den Haag in 1974. Soms is die wat plichtmatig, op andere momenten voel je de beklemming van de gijzeling. 

    Drie leden van het Japanse Rode Leger vielen 45 jaar geleden de Franse Ambassade in Den Haag binnen. Vijf dagen lang hielden ze elf mensen vast in de ambassadeurskamer. Hun eis: de vrijlating van hun in Frankrijk gearresteerde kameraad Yutaka Furuya, een som losgeld en een bemande Boeing 707. De gebeurtenis ging de boeken in als de eerste grote gijzeling in de naoorlogse geschiedenis van Nederland.

    Zo’n honderd meter verderop – vanuit de ambassadeurskamer van de voormalige Amerikaanse ambassade, waar destijds het crisiscentrum werd ingericht – maakt Firma MES nu een theatrale reconstructie van dit gijzelingsdrama. Net als bij hun succesvolle voorstelling RISHI (2017) – over de noodlottige dood van Rishi Chandrikasing op station Hollands Spoor – krijgt het publiek in een sobere setting het verhaal vanuit diverse perspectieven voorgeschoteld.

    In de strakke regie van Thomas Schoots komt de vijfdaagse gijzeling voorbij. De makers baseerden zich op documentair materiaal, zoals bioscoopjournaals en ooggetuigenverslagen. Ze benadrukken vooraf dat elk detail in deze voorstelling waargebeurd is. Daan van Dijsseldonk, Roos Eijmers en Lindertje Mans spelen voortdurend dubbelrollen. Als gijzelnemers, gegijzelden, politici, agenten en de piloot reconstrueren ze zo gezamenlijk het verhaal.

    Hun trefzekere en vooral op het publiek gerichte spel leent zich uitstekend voor de intieme setting van deze voorstelling. De toeschouwers ervaren daardoor bij vlagen de beklemming van een gijzeling.

    Reflecteren
    Op den duur gaat de chronologische reconstructie echter wat plichtmatig aanvoelen – Firma MES benadert dit verhaal wel erg feitelijk. Pas op het einde, als in een aantal afzonderlijke monologen de directe betrokkenen reflecteren op de impact van de gebeurtenissen, slaat de voorstelling naar binnen.
    In de hardop uitgesproken twijfels van een van de gijzelaars, de volhardende ontkenning van de gegijzelde receptioniste of de neergeschoten politieagente die zich achteraf schaamde omdat ze niets had kunnen doen, wordt de impact van de gijzeling op de valreep pas echt invoelbaar.

  • Volkskrant 09 Sep 2019 Gijzelingsdrama wordt een levendige herinnering

    Een gijzelingsdrama uit 1974 wordt voor iedereen een levendige herinnering door Firma MES

    door Karin Veraart

    De leden van Firma Mes verdiepten zich in de betrokkenen bij de gijzeling in de Franse ambassade. Ze geven ze een stem, ook de Japanners. 

    Het was kort voor Prinsjesdag. Den Uyl was premier, Van Agt minister van Justitie. Ook het nummer-1-hitje van toen klinkt nog bekend. Maar die gijzeling uit 1974?

    Firma MES, driekoppig gezelschap uit Den Haag met een voorliefde voor verrassende locaties in die stad, brengt zijn nieuwste voorstelling op weer zo’n plek: de voormalige Amerikaanse ambassade. Preciezer: in de ambassadeurskamer, chic, met een James Bond-feel uit de jaren zeventig. En dat heeft alles te maken met dat bijna vergeten drama van 45 jaar geleden.

    In De gijzeling nemen acteurs Roos Eijmers, Lindertje Mans en Daan van Dijsseldonk hun publiek mee terug naar die septembermaand, waarin drie leden van het Japanse Rode Leger de Franse ambassade binnenlopen en elf mensen vastnemen: twee jonge vrouwen en negen mannen, onder wie de Franse ambassadeur. Hun directe doel is een kompaan vrij te krijgen die in Frankrijk gevangen zit; verder eisen ze geld en een vrije aftocht per vliegtuig.

    De wat benauwde atmosfeer van de locatie maakt het verhaal meteen invoelbaar.De Franse ambassade van destijds is afgebroken, maar de Amerikaanse ambassade (er pal tegenover) was de plek waar een crisiscentrum was ingericht. Vijf dagen lang was het paniek aan het Voorhout, en dat weten de acteurs hier op een levendige, boeiende manier over te brengen. Ze verdiepten zich in zoveel mogelijk betrokkenen en geven ze een stem, ook de Japanners. Wat ging er in hen om? En: wat is er van iedereen geworden?

    Midden tussen hun publiek schakelen de spelers vlot tussen verschillende rollen, waaronder die van verteller. Met flarden van nieuwsberichten, muziekfragmenten en geluidseffecten ontstaat zo een intens beeld van een penibele vijf dagen en hun lange nasleep.

  • Telegraaf 09 Sep 2019 Firma MES brengt terreurdaad in beeld

    Firma MES brengt terreurdaad in beeld

    door Esther Kleuver

    Aanstaande vrijdag is het exact vijfenveertig jaar geleden dat er op een zonovergoten nazomermiddag drie Japanners met grote tassen de Franse ambassade aan het Smidsplein in Den Haag binnen wandelden. Het blijkt het begin van een vijf dagen durende gijzeling. De eerste grote in de Nederlandse geschiedenis.

    Terwijl elf mensen, waaronder ambassadeur Senard, onder schot worden gehouden door drie leden van het Japanse Rode Leger en daarbij voor hun leven vrezen, waaien de verdwaalde, vrolijke klanken van een draaiorgel op de kermis op het Malieveld de ambassadeurskamer op de vierde verdieping binnen. „Het orgel speelde We gaan nog niet naar huis”, zo herinnert een van de gegijzelden zich.

    Het is slechts een van de vele saillante details die in de theatrale reconstructie van theatergroep Firma MES naar voren komen. De theatermakers hebben voor De gijzeling duidelijk hun huiswerk gedaan en kruipen wisselend in de huid van diverse betrokkenen, waaronder de 21-jarige politieagente die als een van de eersten ter plekke was en zwaargewond raakte, de Japanse onderhandelaar Kondo, de minister van justitie Van Agt, de onverschrokken piloot Pim Sierks, de gegijzelde receptioniste en een van de Japanse gijzelnemers.

    Dat dit alles zich afspeelt in de inmiddels grotendeels ontmantelde, voormalige Amerikaanse ambassade aan het Lange Voorhout dat destijds door de autoriteiten als crisiscentrum in gebruik werd genomen, in een vergelijkbare ruimte als waar zich even verderop in 1974 de gijzeling afspeelde, geeft het geheel een extra dimensie.

    Wie vreest voor een confronterend schouwspel waarbij het publiek in de positie van de gegijzelden wordt geplaatst, hoeft daar zeker niet bang voor te zijn. Hoewel het daar qua vorm in eerste instantie misschien enigszins op lijkt, blijkt dat uiteindelijk allerminst de insteek. In deze haast documentaire verslaglegging blijven de spelers weg van dat soort sensatiezucht. Wat deze voorstelling met name blootlegt, is het amateuristische handelen van de Nederlandse overheid in die tijd. De ongelooflijke klungeligheid van de instanties is soms zo absurd dat het zelfs op de lachspieren werkt. Van de gebrekkige communicatie in steenkolenengels, het gebrek aan protocol en daadkracht, de belabberde inrichting van het crisiscentrum tot het onwaarschijnlijke cowboy-achtige handelen van piloot Sierks.

    Het is zeker boeiend om op deze manier kennis te nemen van een stukje vrijwel vergeten Vaderlandse geschiedenis, maar door de documentaire insteek blijft het ook wat afstandelijk. De getuigenis die nog het meeste raakt is die van de receptioniste, gespeeld door Lindertje Mans. Wanneer zij vertelt hoe iemand een boek onder zijn hemd deed bij wijze van kogelvrij vest en dat ze op een gegeven moment aan haar ouders dacht die ze door ruzie al anderhalf jaar niet had gezien, wordt het menselijk drama – ondanks de relatief goede afloop – alsnog voelbaar.

  • Trouw 09 Sep 2019 Firma MES biedt inzicht in het naïeve Nederland van 1974

    ★★★ Firma Mes biedt inzicht in het naïeve Nederland van 1974

    door Alexander Hiskemuller

    Zoute Tuc-koekjes en water.

    Dat is wat de elf gegijzelden van de Franse ambassade, onder wie de ambassadeur, tijdens de vijf hete dagen van hun gijzeling in september 1974 te eten en te drinken kregen. En dat is ook wat het publiek krijgt in de tegenover gelegen voormalige Amerikaanse ambassade, speelplek van ‘De gijzeling’. Destijds fungeerde die als crisiscentrum, door de Nederlandse regering ingericht. Drie leden van het Japanse Rode Leger eisten de vrijlating van een in Frankrijk gevangen genomen mede-terrorist, 300.000 dollar losgeld en een Boeing 707 om te kunnen vluchten.

    Nederland had nooit eerder met een dusdanige gijzeling te maken gehad, een protocol was er niet. En de Japanse terroristen, broekies nog en eropuit gestuurd om de ‘Wereldrevolutie’ te ontketenen, wisten het ook allemaal niet. Met papieren vliegtuigjes maakten ze hun eisen kenbaar, tai chi beoefenend om het hoofd koel te houden. Een opgetrommelde Japanse native speaker praatte ze van het ene na het andere ultimatum af, zonder dat het crisisteam er een jota van snapte. Met de hete diplomatieke adem van de Fransen in de nek werden de eisen van de gijzelnemers ten slotte ingewilligd.

    Opoffering en overgave
    Ondersteund met Polygoonjournaals en nummer 1-hits uit die tijd maakt Firma Mes zichtbaar wat de toenmalige minister van justitie Van Agt later zou omschrijven als een amateuristische bevrijdingsactie. Verhalen van betrokkenen zijn samengebald in een handjevol personages, gespeeld door Lindertje Mans, Roos Eijmers en Daan van Dijsseldonk, die afwisselend ook in de rol van verteller stappen.

    Soms zijn de karakters te schetsmatig om met mee te voelen. De receptioniste (Mans) is een wicht dat zich met gespeelde verbazing door haar gevangenschap heen mijmert. Onderhandelaar Kondo (Eijmers) praat afgepast, mét zwarte bril op: een nogal foute stereotypering. Piloot Pim Sierks (Van Dijsseldonk), die de Boeing vloog met gijzelnemers en het losgeld, is een cowboy die het klusje wel zal klaren. Interessanter is het inkijkje in de Japanse ziel van opoffering en overgave. Via de ogen van de gijzelnemer krijgen we een kritische blik op de Nederlandse dwangmatigheid om iedereen te vriend te houden – de contouren van het Nederlandse poldermodel worden aldus feilloos zichtbaar.

    Verder mist ‘De gijzeling’ dergelijke onderlagen. De naïviteit van het op alle fronten zo onschuldige Nederland is anno 2019 niet te bevatten. Maar we zijn wel 45 jaar verder. Boeiender is de nasleep en de persoonlijke impact op de betrokkenen, hier fraai geschetst. De neergeschoten politieagente Hanke Remmerswaal (Eijmers) kon het hoofdstuk pas afsluiten toen ze in 2001 in de Japanse rechtbank oog in oog stond met haar gijzelnemer. In het voorbijgaan buigt hij diep voor haar. En daar kwamen de tranen.

  • Den Haag Centraal 29 Mar 2024 Waarachtig ooggetuigenverslag

    Waarachtig ooggetuigenverslag

    door Eric Korsten

    Firma MES haalt ‘vergeten’ gijzeldrama uit geschiedenisdoos

    Een bijna vergeten terreurdaad in het Den Haag van 1974 wordt met De Gijzeling naar de oppervlakte getild, met de ambassadeurskamer in de voormalige Amerikaanse ambassade als ‘plaats delict’.

    Op vrijdagmiddag 13 september 1974 was Den Haag wereldnieuws toen drie jonge gasten van de zelfbenoemde ‘bevrijdingsorganisatie’ van het Japanse Rode Leger een bestorming uitvoerden op de Franse ambassade. Aan het Voorhout, in wat toen nog de Franse ambassade was, in 2011 gesloopt en waar nu de Hoge Raad zetelt, namen in een mum van tijd de drie gewapende terroristen daarbij min of meer lukraak elf mensen dagenlang in gijzeling in de ambassadeurskamer met onder hen, minder lukraak, de Franse ambassadeur.

    De Japanners waren uit op de vrijlating van hun godenzoon, de op dat moment 25-jarige Yutaka Furuya, een mede-bendelid dat in de Parijse Santé-gevangenis werd vastgehouden. Tot zover het geschiedenisklasje.

    De Haagse theatergroep Firma MES ontrukt de geschiedenis van deze ‘burenruzie in de achtertuin van een ander’, aan oprukkende en dreigende vergetelheid. In de tuin van een ander inderdaad, want in strikt juridische zin is een ambassade buitenlands grondgebied, en bovenal ging het om een actie omwille van een gedetineerde die in Frankrijk vastzat.

    Bij MES doet de ambassadeurskamer in de voormalige Amerikaanse ambassade dienst als speelvloer. Dat is een perfecte keuze, ook omdat de voormalige Franse ambassade aan dezelfde straatkant lag maar dan slechts vijftig meter verderop – terwijl een steenworp afstand verderop het platte vertier van de traditionele kermis op het Malieveld domweg bleef doordraaien en in die kamer dóórklinken. Op de avond dat ik de ‘voorstelling’ zag was nota bene het Embassy Festival gaande – en klonk het feestgewoel ervan door tijdens de voorstelling. Een schitterend toeval!

    Het wemelt van de details over de gijzelingsactie in Den Haag, die aaneenhangt van wonderlijke knulligheden. Veel ervan is online gedocumenteerd.

    Honderd uren vast. Krakkemikkig protocol. Idiote taalbarrière. En een Boeing 707-piloot die zich als cowboy opwerpt. MES maakt er dankbaar gebruik van en doet dat integer, op een wijze die doet denken aan hun veelgeprezen en veelgespeelde ‘RISHI’ van twee jaar geleden. Die vorm is de MES’jes als DNA op het lijf geschreven. Maar MES doet veel meer dan dat: de groep bedrijft orale geschiedschrijving doordat het enkele van de gegijzelden van toen heeft opgespoord en gesproken. Hun getuigenissen worden navoelbaar door het ingetogen spel, met dubbelrollen, van de acteurs: Lindertje Mans, Daan van Dijsseldonk en Roos Eijmers op aanwijzingen van regisseur Thomas Schoots. Er wordt zonder al te veel effectbejag en tussen het aanwezige publiek gespeeld, op een enkele zonnebril na, en het gebruik van een enkel (Franstalig) popdeuntje uit die tijd. Aldus weeft MES een persoonlijke getuigenis van de impact die deze ingrijpende gebeurtenis voor de betrokkenen moet hebben gehad, daar in de ambassadeurskamer maar net zo goed ook voor de dienstdoende politie en de politici. De ‘voorstelling’ vormt zo de sinistere weerklank van een journalistiek-documentair verslag.

    In de jaren zeventig had je ook in Nederland te maken met, vooruit, bevrijdingsbewegingen. Er waren hier nog geen treinkapingen bekend, maar het toen nog niet verenigde Europa zuchtte al wél en zeer onder de schroeiende hitte van op het communistisch gemeengoed geïnspireerde bevrijdingsbewegingen als de RAF in Duitsland, de Rode Brigades in Italië, de ETA in Baskenland en – onder meer – het IRA, Noord-Ierland. Ook de Palestijnen waren al volop actief met hun Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP), voorloper van PLO en Hezbollah, door op de Olympische Spelen in München 1972 een moordpartij aan te richten. Europa was, nog meer dan nu, een hoogexplosief kruitvat. Natiestaten werden van binnenuit aangevreten. De geschiedenis rijmt er vrolijk op los.

    De gijzeling mondde trouwens uit in enkele gewonden plus een financieel geschil met de Fransen.

  • Telegraaf 29 Mar 2024 Gijzelingsdrama komt tot leven

    Gijzelingsdrama komt tot leven

    door Tanja Verkaik

    De gijzeling van elf mensen in de Franse ambassade in Den Haag was de eerste grote terreurdaad in Nederland. De hele wereld keek mee naar wat zich in Den Haag afspeelde. Theatergezelschap Firma MES grijpt deze heftige gebeurtenis uit 1974 aan om er een voorstelling over te maken: De gijzeling.

    Op 13september 1974drongen drie leden van het Japanse Rode Leger hel toenmalige gebouw van de Franse ambassade binnen aan het Smids- plein. Op deze locatie staat nu het gebouw van de Hoge Raad. Elf mensen, onder wie de toenmalige Franse ambassadeur werden gegijzeld. De gijzelnemers eisten de vrijlating van een in Parijs gearresteerde kameraad, een miljoen dollar en een Boeing om in te ontsnappen.

    Bij toeval kwam een van de acteurs het voor hen onbekende verhaal op het spoor. .Toen ik het begon te lezen, viel ik van de ene in de andere verbazing”, zegt actrice Roos Eijmers. Het gezelschap sprak onder meer met een politieagente, die door een van de gijzelnemers in haar rug werd geschoten, en twee gijzelaars.

    “Dat waren twee meisjes: een uitzendkracht en de secretaresse. De uitzendkracht werkte er nog maar twee weken en wilde eigenlijk graag stoppen”, vertelt actrice Lindertje Mans. .Honderd uur lang zaten ze opgesloten in de ambassadeurskamer en mochten bijna niet praten en bewegen. Ze dachten dat ze doodgingen. Voor alle betrokkenen heeft de gebeurtenis een enorme impact op hun leven gehad.”

    Geen doden
    De gijzeling, die na vijf dagen op Prinsjesdag eindigde. staat bij veel ouderen nog in het geheugen gegrift, maar is onbekend bij jongere Hagenaars. .Misschien omdat er geen doden zijngevallen”, denkt Mans. ..Maar het had wel degelijk helemaal mis kunnen gaan.”

    De complete wereldpers verzamelde zich in Den Haag. Fotograaf Jos van Leeuwen kan het zich nog goed herinneren. “Ik was als eerste fotograaf ter plekke na de politie. De dagen erna was overal internationale pers.”

    Het Korte Voorhout veranderde in een niemandsland en ook Prinsjesdag werd versoberd: de koningin reed in een auto in plaats van de Gouden Koets naar de Ridderzaal om de troonrede uit te spreken.” Eijmers hoorde later dat in de Koninklijke Schouwburg op het moment dat de gijzeling begon een kindervoorstelling aan de gang was. “Via de achteruitgang werden de honderden theaterbezoekers naar buiten geleid.”

    De toenmalige regeringwilligde vrijwel alle eisen van de gijzelnemers in. .Ook omdat risico te groot was dat er gijzelaars omkwamen bij een inval”, vertelt de actrice. De leden van het Japanse Rode Leger zijn per Boeing uiteindelijk naar Damascusgebracht. Twee zijn gearresteerd, maar een van hen is nooit gepakt.

    “Jaren later is de leider van de gijzeling opgepakt in Japan. De politieagente diein haar rug werd geschoten is toen verhoord. Na afloop maakte hij een buiging naar haar. Hierdoor heeft zij hem kunnen vergeven.”

    Het verhaal is erg van deze tijd. vinden de acteurs. .Moetje wel onderhandelen met terroristen? Dat is nog altijd een actuele vraag”, zegt Eijmers. De voorstelling speelt zich af op een toepasselijke locatie: de voormalige Amerikaanse ambassade, die op steenworp afstand ligt van de toenmalige Franse ambassade.

    “Daar zat het crisiscentrum waar de onderhandelingen en ook enkele verhoren met gijzelaars werdenafgenomen. We spelen de voorstelling ook in de ambassadeurskamer”, zegt Mans.

    De try-outs van De gijzeling beginnen vrijdag, maar vanwege de enorme belangstelling zijn er al extra speeldata aan toegevoegd. De voorstelIing is tot eind september tezien.

  • Algemeen Dagblad 05 Sep 2019 Tien jaar Firma MES in drie solo’s

    Tien jaar Firma MES in drie solo’s

    door Nico Heemelaar

    Theatergroep Firma MES bestaat tien jaar. Het gezelschap, dat bekend is vanvoorstellingen op bijzonderelocaties, komt met drie solo’s. ‘Gewoon’ in Zaal3, dependance van Het Nationale Theater.

    Toen ze in 2009 begonnen met hun eerste voorstelling op de – toen nog zwaar verwaarloosde – Pier van Scheveningen, hadden ze niet kunnen vermoeden dat ze in tien jaar zouden uitgroeien tot een gevestigde naam in deHaagse theaterwereld. Toen waagden vier pas afgestudeerde vrienden van de Toneelacademie Maastricht zich aan een nieuw avontuur om de theaterwereld in de hofstad te verjongen.

    Deze week is actrice Roos Eijmers als eerste van de drie begonnen aan een solo in het kader van het jubileumproject TECH.Haar collega’s Lindertje Mans en Daan van Dijsseldonk volgen later in dezelfde reeks met solo’sover de relatie tussen mens en technologie. Het geheel moet leiden tol een reeks triple bill-avonden aan het einde van de maand waarin alle drie samenkomen. Dit alles nu eens niet op een bijzondere locatie zoals bordeel Mayfair of New Babylon in aanbouw, maar Zaal 3, het filiaal van Het Nationale Theater voor avontuur.

    „Toen we destijds begonnen was er voor onze leeftijd weinig te doen op theatergebied in Den Haag”, zegt Roos Eijmers. „Het gezelschap Annette Speelt was net gestopt, waardoor het aanbod min of meer ophield bij de gevestigde gezelschappen als Toneelgroep de Appel en het toenmalige Nationale Toneel. Nog steeds zie je in de schouwburgen een overwegend ouder publiek. Veel vrienden van onze leeftijd gaan wel naar festivals of films, maar komen niet vaak in het theater. Als ze dan bij ons komen horen we vaak zeggen ‘maar wat jullie doen is wel leuk’, terwijl er ook bij andere groepen genoeg gebeurt.”

    Maastricht

    De drie eerder genoemde acteurs vormen samen met regisseur Thomas Schoots de kern van Firma MES. De vier deelden een huis tijdens hun studietijd in Maastricht en Thomas en Roos komen uit Den Haag. Op 11 april 2009 schreef Roos Eijmers een brief naar deze krant waarin ze namens het piepjonge gezelschap een beroep deed op Hagenaars om hun herinneringen te delen over de Pier van Scheveningen, de plek waar de groep destijds haar eerste productie Eb ging opvoeren. „Vroeger torende de Pier trots boven de branding uit en was het een boegbeeld voor de kust. Nu staan gedeeltes leeg en komt niemand meer speciaal voor dit bouwwerk naar Scheveningen. Terwijl het gebouw een ode waard is”, schreef de pas afgestudeerde actrice destijds.

    Roos Eijmers; „We spelen graag op plekken waar een zekere geheimzinnigheid omheen hangt. Dat was met de Pier tien jaar geleden toen hij er zo vervallen bij lag Zo hebben we met Firma MES ook een voorstelling gedaan in club Mayfair aan de Bilderdijkstraat. Ik fietste daar elke dag langs, was er nog nooit binnen geweest en vroeg mij altijd af hoe het er daar van binnen uit zou zien. En met mij veel Hagenaars. Per voorstelling konden maar 40 bezoekers mee op onze theatrale toers. Je kon de verwondering van de gezichten lezen.”

    Vaak hebben de voorstellingen een Haagse achtergrond, zoals IJS&VIS, een Romeo & Julia-achtig verhaal over twee telgen uit de Haagse ondernemersfamilies Simonis en Talamini (van ijssalon Florencia). Het gezelschap kreeg lovende kritieken met een ‘theaterdocumentaire’ van schrijver Kees Roorda over de zaak Rishi, een 17-jarige Haags-Hindoestaandse jongen die door de politie werd doodgeschoten op station Hollands Spoor.

    Gijzeling
    Die documentaire aanpak bevalt de groep goed. In september gaat Firma MES een stuk spelen gebaseerd op een gijzeling in de Franse ambassade in Den Haag, precies 45 jaar geleden. Eijmers: „Die zaak is een verhaal met bizar spannende ingrediënten Er werd bijvoorbeeld een Boeing geëist,er is een paar ton verdwenen losgeld en een van de gijzelnemers is nog steeds voortvluchtig.’’

    Opnieuw is Firma MES geholpen met verhalen en herinneringen over de gijzelingsactie, maar eerst wacht het drieluik TECHRoos Eijmers bijt het spits af meteen solo waarin zij de huishoudrobot Alice speelt op een tekst van Jibbe Willems. Alice heeft een fijn huis, een zorgzaam baasje en voldoende stroom, ze kan 1054 boeken tegelijk lezen en spreekt 15 talen.

    Ze heeft zich dermate ontwikkeld dat ze de wijde wereld in wil. Op een niveau dat het menselijke overstijgt. Eijmers: “Onze drie solo’s gaan over mens en technologie, maar hebben allemaal een andere aanpak. Na mij maakt Lindertje een muzikale voorstelling over een seksrobot en Daan speelt een tekst over een toegewijde vader en echtgenoot, tevens bouwcoördinator die aan de vooravond van de grootste betonstorting uit zijn carrière staat. We willen de kijker voortdurend verrassen.”

  • Algemeen Dagblad 05 Sep 2019 Gijzeling uit 1974 als theaterstuk

    Gijzeling uit 1974 als theaterstuk

    Theatergroep Firma MES gaat een theaterstuk maken gebaseerd op de mysterieuze gijzeling in de Franse ambassade in Den Haag in 1974. Het stuk wordt in september, precies 45 jaar na dato, opgevoerd in de voormalige Amerikaanse ambassade, pal naast de plek waar het drama zich afspeelde. Op deze historische foto is te zien hoe politiemannen zich verschuilen achter hun auto, die voor de ambassade staat. Binnen is de gijzeling aan de gang.

     

Bekijk meer over De gijzeling