fbpx

Wat schreef de pers over BOT ?

  • Cultureel persbureau 29 Mar 2024 BOT van Firma MES: verrukkelijk toneel voor lachers en denkers

    BOT VAN FIRMA MES: VERRUKKELIJK TONEEL VOOR LACHERS EN DENKERS

    door Frans van Hilten

    ‘KUT TONEEL’ is met een spuitbus over het affiche van BOT heen gespoten. Een ander exemplaar is voorzien van penissen en een clownsneus. Wekt de nieuwe voorstelling van Firma MES zoveel agressie op? In elk geval belooft het jonge Haagse theatergezelschap ons een stuk over ‘onaardige mensen’. Maar dat komt niet helemaal uit.

    Op de vlakke vloer van Theater aan het Spui deinen drie lichamen op en neer, gehuld in beige stretchpakjes en met gelijke pruiken op het hoofd. Om hen heen vreemde groeisels. Een bos, een aquarium? De drie acteurs, die gewoon zichzelf spelen, raken met elkaar aan de praat. Daan van Dijsseldonk vertelt over een botsing met een meisje in de trein en hoe een heel onaardige kale man zich daarmee bemoeide. En dan is het hek van de dam, want medespeelster Lindertje Mans verklaart dat Daan eigenlijk zelf heel onaardig was. Daan vindt van niet, en Roos Eijmers komt er als rijdende rechter (op een segway zonder stuur) aan te pas om een oordeel te vellen.

    Komisch en filosofisch
    Maar dan wordt het moeilijk. Want wanneer is iemand eigenlijk onaardig? Of aardig? Is iets, wat niet speciaal aardig is, per definitie onaardig? Kan iemand aardig zijn en toch iets onaardigs doen? Terwijl de rechtszaak loopt ontspint zich een verrukkelijke wervelwind van licht-filosofische discussies en komische scènes. Firma MES neemt het publiek mee langs snoepverslaafde echtparen, altruïstische amoebes, schuldbewuste conductrices, depressieve wetenschappers en Peter Jan Rens. Prachtig is het wanneer Eijmers en Van Dijsseldonk de scène in de trein nog eens naspelen, maar dan vanuit het perspectief van de kale hork. Als die nu eens alleen maar verdrietig is over de normvervaging in de maatschappij en eindelijk de moed heeft gevat er iets van te zeggen? Een enkele scène komt een beetje uit de lucht vallen, zonder dat dat overigens echt stoort. Gaandeweg wordt ook de betekenis van het decor en de deinende lichamen duidelijk, maar die geef ik hier niet weg.

    Net als in eerdere voorstellingen als TROEP laveert Firma MES tussen spel en debat, waarbij ze het publiek toespreken zonder dat je op de eerste rij bang hoeft te worden. In de ontknoping verlaten de acteurs het verhaal om te redetwisten over de vraag wat voor einde het publiek nu eigenlijk wil dan wel verdiend heeft – Brechtiaanse vervreemding.

    Mimiek
    Met hun heerlijke mimiek en de onconventionele invallen van tekstschrijver Daan Windhorst hebben Mans, Eijmers en Van Dijsseldonk zowel de lachers als de denkers op hun hand en dat is knap. Ondanks het predikaat ‘jong gezelschap’ treffen we op de website van alle betrokkenen al indrukwekkende curricula. Alledrie de acteurs en ook regisseur Thomas Schoots komen van de Toneelacademie Maastricht en speelden bij onder andere Toneelgroep Amsterdam, het Nationale Toneel, Oostpool, Orkater en NTGent. Firma MES heeft echter een eigen signatuur dat maakt dat je met een brede lach de zaal uitkomt – en je stiekem toch afvraagt: hoe aardig ben ik zelf eigenlijk?

  • De Volkskrant 29 Mar 2024 BOT is geestige reconstructie van onbenullige gebeurtenis

    ★★★ DAAN WINDHORST SCHREEF MET BOT IS GEESTIGE RECONSTRUCTIE VAN EEN OGENSCHIJNLIJK ONBENULLIGE GEBEURTENIS

    door Vincent Kouters

    Daan van Firma MES botste in de trein tegen een moslima en liep door zonder zich te verontschuldigen. Een kale man sprak hem daarop aan en noemde hem onaardig. Daan had zichzelf nog nooit eerder als een onaardig persoon gezien. Dat hield Daan nog lang bezig.

    Nu is er BOT, een voorstelling van Firma MES – met en door acteurs Daan van Dijsseldonk, Lindertje Mans en Roos Eijmers en regisseur Thomas Schoots. BOT gaat over onaardige mensen en pluist het voorval in de trein tot in detail uit. In een theatrale rechtszaak wordt acteur Daan geconfronteerd met zijn daad en een bonte stoet getuigen.

    De tekst is van schrijver Daan Windhorst – ook een Daan, waarmee onduidelijk wordt wie de eigenaar is van het voorval, áls het al echt gebeurd is. Hoe dan ook schrijft Windhorst een klare, vaak geestige reconstructie van een ogenschijnlijk onbenullige gebeurtenis. Soms verliest de tekst zich in uitweidingen, zoals over de definities van aardig en onaardig. Ertegenover staat een verrassend leuk zijpad met een treinconductrice die met haar man haar angst om in te grijpen bespreekt.

    Een wetenschappelijk lijntje wordt uitgegooid met een verhandeling over geneticus George Robert Price, die altruïsme jegens bloedverwanten verklaarde als een manier om de genen te doen overleven. Kortom, altruïsme is nooit onbaatzuchtig. Zo bekeken is onaardig doen tegen anderen, die geen bloedverwanten zijn, natuurlijk gedrag. Zoals vaker maakt Firma MES makkelijk verteerbaar theater dat een groot vraagstuk – waarom slaan mensen elkaar de hersens in? – terugbrengt tot Jeugdjournaal-proporties. Want dat Daan tegen een moslima aanbotste, is natuurlijk niet toevallig.

  • Trouw 29 Mar 2024 “Opgewekt de zaal uit na voorstelling over menselijke moraal”

    ★★★

    door Robbert van Heuven

    Daan botst tegen een meisje op bij het instappen van de trein. Een bozige medereiziger spreekt hem daarop aan en noemt hem een onaardig mens. Het zit Daan nogal hoog, maar bij nadere analyse kunnen ook collega-acteurs Lindertje en Roos niet tot een andere conclusie komen: Daan is onaardig.

    Zo ontaardt de voorstelling BOT van de Haagse Firma MES in een theatrale rechtszaak waarin Daan terechtstaat voor onaardigheid. Daarmee heeft het acteurstrio een handige ingang om te proberen uit te zoeken wat (on)aardigheid nou precies is. Daardoorheen weven ze de tragedie van de bioloog die op basis van onderzoek naar het altruïsme onder eencelligen uitvond dat ook aardigheid uiteindelijk toch bedoeld is om je eigen genen vooruit te helpen. Dat hij daarmee de wereld van zijn laatste beetje moraal afhielp, vond hij zo erg dat hij een einde aan zijn leven maakte.

    Dat juist Firma MES zich bezighoudt met onaardigheid is interessant, want zelden zag men zo een goed opgevoede groep acteurs op het toneel. Roos Eijmers, Lindertje Mans en Daan van Dijsseldonk zijn supersympathieke spelers waar je graag naar luistert en kijkt. Ze hebben duidelijk plezier in het spelen van de diverse maffe getuigen van Daans onaardigheid of een familie van altruïstische eencelligen. Bewust kiest de groep voor een speelstijl die knipoogt naar net te blij kindertoneel met malle strakke pakjes en blonde pruikjes in een psychedelisch decor dat de microscopische leefwereld van de eencelligen moet voorstellen. En daar komen de acteurs nog mee weg ook, juist omdat het zulke oprecht leuke spelers zijn met een prettig gevoel voor humor.

    Maar al die sympathieke leukigheid heeft ook een keerzijde, eentje waar de voorstellingen van Firma MES helaas vaker aan lijden: het blijft: allemaal wel erg aan de keurige oppervlakte hangen. Dat komt doordat de groep de eigen gedachten over onaardigheid nooit tot de uiterste onaangename consequenties doordenkt. Wat betekent het eigenlijk als zelfs altruïsme vermomd egoïsme is? Op die rode draad wordt met de eencelligen-lcostuums en decors alle nadruk gelegd, maar wat betekent dat nu precies voor Daans treinverhaal? Bovendien zou een voorstelling met zo’n thema als onaardigheid toch nog best een scherp randje mogen hebben, zelf ook een beetje meer onaardig mogen zijn.

    Aan de andere kant gaat het publiek eens een keer met een opgewekt gevoel de zaal uit na een voorstelling over de menselijke moraal. Dat is natuurlijk ook weleens aardig.

  • CLEEFT 29 Mar 2024 Alleraardigste anekdotes over onaardige mensen in BOT

    ★★★★ ALLERAARDIGSTE ANEKDOTES OVER ONAARDIGE MENSEN IN BOT VAN FIRMA MES

    door Laura van Wingerden

    Onaardige mensen, we kennen ze allemaal. Maar waarom zijn mensen eigenlijk onaardig? En wat is onaardig? Aan de hand van humoristische anekdotes probeert theatergroep Firma MES een antwoord te vinden op deze vragen in BOT. Dit resulteert in een humoristisch stuk over onaardige mensen. 

    Acteur Daan van Dijsseldonk is vorig jaar per ongeluk tegen een meisje opgebotst in de trein. Hij maakte zich daar in eerste instantie niet erg druk om, totdat een kale meneer hem aansprak. Deze kale meneer, of agressief kaal zoals Daan het zelf noemt, vond dat Daan erg onaardig was. Lindertje Mans, een van zijn tegenspeelsters, is het met de agressief kale meneer eens. Tegen iemand aanbotsen in de trein is onaardig. Omdat de twee het niet eens worden, beginnen zij een soort rechtszaak, waarin zij met behulp van verschillende anekdotes proberen aan te tonen of Daan daadwerkelijk onaardig was.

    Anekdotes
    De voorstelling zit vol met grappige en herkenbare voorbeelden van mensen die onaardig zijn. Zo heeft Roos Eijmers weleens meegemaakt dat ze 10 cent tekort kwam voor het koffieapparaat en dat niemand haar hielp. Lindertje zat naast een man in de trein die zijn nagels zo knipte dat ze op haar rokje terecht kwamen. Ook zijn ze zelf weleens onaardig. Lindertje heeft laatst bijvoorbeeld tegen Daan gezegd dat hij tekortschoot als acteur. De drie komen tot de conclusie dat ze eerst moeten uitzoeken wat aardig is, voordat ze kunnen zeggen wat onaardig is. Voorbeelden en anekdotes blijven komen, maar de rode draad in het verhaal is het verhaal van Daan. Iedere anekdote is een voorbeeld van hoe iemand onaardig is geweest, zodat Lindertje kan bewijzen dat Daan onaardig was in de trein.

    Lachen om onaardige mensen
    Deze rode draad maakt dat BOT erg goed in elkaar zit. Alle anekdotes sluiten aan bij het verhaal van Daan in de trein en ook bij het thema. Hoewel het geen taboe is om het over onaardige mensen te hebben, is er weinig theater over gemaakt. Firma MES weet de humoristische aspecten van dit thema op een goede manier aan te halen. De typetjes die de acteurs uitbeelden in de anekdotes werken erg overtuigend en herkenbaar. In BOT kun je lachen om onaardige mensen.

  • Den Haag Direct 29 Mar 2024 Firma MES speelt BOT: Hilarisch, raak en geweldig geacteerd!

    FIRMA MES SPEELT BOT: HILARISCH, RAAK EN GEWELDIG GEACTEERD!

    door Lizzy de Wild

    Firma MES gaat in januari 2016 op tournee met de nieuwste voorstelling: BOT. Afgelopen weekend mocht ik BOT alvast bewonderen in Theater aan het Spui. Ik waarschuw maar vast: ik ben fan van Firma MES. Deze recensie is dus alles behalve objectief.

    De acteurs Lindertje Mans, Roos Eijmers, Daan van Dijsseldonk en regisseur Thomas Schoots vormen een gouden team. Ze zeggen dat ze zichzelf spelen. Ik geloof het. Ze kunnen namelijk zo verdomd goed acteren dat ik eigenlijk alles geloof wat ze op het toneel neerzetten. En dat is best knap, want zo goedgelovig ben ik niet.

    Herkenning en verrassing
    Het stuk gaat over onaardige mensen. Van die mensen die iedereen wel kent. Die twee stoelen bezetten in een overvolle trein of het laatste speltbrood voor je neus wegkapen. Zonder pardon. Dat is ook exact de kracht van de stukken van Firma MES: ze gaan over herkenbare dingen. En die dingen worden enorm uitvergroot, waardoor ze hilarisch worden en tegelijkertijd aanzetten tot nadenken. Want wat is nou eigenlijk precies onaardig zijn? Ben je expres onaardig? En is ‘aardig’ wel het tegenovergestelde van ‘onaardig’? Kun je überhaupt belangeloos aardig zijn? Een interessant thema dat ook nog eens actueel is.

    Talent en plezier
    Firma MES pakt het origineel aan. Met scherpe teksten, onverwachte associaties en aanstekelijke humor. Prachtig gespeeld, sprankelend tot aan het eind. Wat ik zo mooi vind, is dat het plezier er vanaf spat. Ze hebben alles zelf bedacht, uitgekozen en ontwikkeld. Ook de decors, de muziek en de kostuums. Het is hun eigen productie. Dat zie je en dat voel je. Wat een talent! Zien dus deze voorstelling!

    Niet te missen

  • Spijkers met Koppen 12 Dec 2015 Thomas, Roos en Daan over BOT

    Thomas, Roos en Daan waren wederom te gast bij het VARA-programma Spijkers met Koppen, op Radio 2. Dit keer om met Dolf Jansen te praten over BOT.

    Hier kun je het gesprek terugluisteren (vanaf ca. 91:50m)

  • Aan de Tafel van 5 29 Mar 2024 Lindertje over BOT

    Lindertje was te gast bij het KRO NCRV-programma Aan de Tafel van 5, op Radio 5.

    Hier kun je het gesprek terugluisteren (vanaf ca. 12:40m)

  • Harper's Bazaar 12 Nov 2015 BOT vangen

    BOT VANGEN

    Waarom doen mensen onaardig tegen elkaar? Dat is de vraag waarom het toneelstuk BOT van Firma MES draait. Daan Windhorst, toneelschrijver en satirisch journalist voor De Correspondent, schreef de tekst.

    Waarom een stuk over onaardigheid?
    ‘Het fascineert me. Ik geloof dat bijna niemand ervoor kiest onaardig te zijn, het komt vaak door omstandigheden. Aan de andere kant zeggen we heel makkelijk over iemand anders dat hij onaardig is. Niemand wil het zijn, en tegelijk vinden we vaak dat anderen het wel zijn – heel tegenstrijdig.’

    ls de boodschap van het stuk: wees aardig?
    ‘Ik vrees van wel. Geen originele boodschap misschien, maar hij klopt wel. Er zijn zelfs medische voordelen van vriendelijk gedrag, het verlaagt bijvoorbeeld gevoelens van stress.’

    Ben je er zelf aardiger door geworden?
    ‘Ik had altijd al een ziekelijke neiging om in de smaak te vallen bij anderen. Dat zou ik beter iets minder kunnen doen, besef ik nu. Want het is lang niet altijd goed, er zit ook een schijnheilig element in. Het betekent dat je bepaalde dingen niet zegt of doet, terwijl het beter zou zijn voor je relatie of vriendschap om ze wel te doen of zeggen. Soms is het dus beter om niet aardig te zijn. Daar gaat het stuk ook over.’

  • AD Haagsche Courant 12 Oct 2015 Firma MES is tof

    FIRMA MES IS TOF
    door Edwin Wendt

    Hun studiegenoten werden na de Toneelacademie acteur of regisseur bij gevestigde gezelschappen die het deftige ‘wereldrepertoire’ uitvoeren. Firma MES wil op eigen kracht bewijzen dat toneel allesbehalve stoffig en ‘iets voor oude mensen’ is. Vanuit thuisbasis Den Haag lukt dat al zes jaar heel goed. De negende voorstelling BOT gaat zaterdag in Theater aan het Spui in première.

    Daan botst in de trein op een medepassagier en er ontstaat een opstootje. Dit waargebeurde voorval(letje) vormde voor acteur Roos Eijmers, Lindertje Mans, Daan van Dijsseldonk en regisseur Thomas Schoots het vertrekpunt voor een voorstelling over het verschil tussen aardige en onaardige mensen. Een concreet thema dat aansluit bij de belevingswereld van 15- tot 40-jarigen, de leeftijd waarop Firma MES zich in eerste instantie richt. Wie ouder of jonger is, mag ook komen natuurlijk.

    “Zo gaat het meestal. We pakken een thema uit het dagelijks leven en pluizen dat uit,” zegt Mans. “Dat proberen we in een frisse, eigentijdse stijl te doen. Dat gaat vanzelf. Als eind-twintigers – hoewel we binnenkort alle vier dertig zijn – zitten we middenin onze eigen doelgroep.”

    Dat is een doelgroep die er nog allerminst automatisch van overtuigd is dat toneel gewoon leuk kan zijn. “De meeste van mijn eigen vrienden kiezen ook eerder voor de bios of een festival. Pas als ze zijn komen kijken, merken ze dat het gewoon tof is en dat je bij ons echt kunt lachen.”

    De vier leerden elkaar kennen tijden hun toneelstudie in Maastricht. Roos en Thomas kwamen uit Den Haag en haalden de andere twee (afkomstig uit Hoorn en Valkenswaard) over om mee te verhuizen. “Ik wist dat er in Den Haag behoefte was een een jong toneelgezelschap,” blikt Roos terug op 2008, het laatste jaar van hun studie. “Toneelgroep Annette Speelt stopte ermee, dus er was ruimte voor iets nieuws. Met de andere drie was ik naast de opleiding al met allerlei dingen bezig. We hebben toen in 2009 een voorstelling op de Pier gemaakt.” Die viel in goede aarde bij Theater aan het Spui, dat MES toen min of meer heeft geadopteerd. Ze zijn nu eigenlijk het huisgezelschap.

    Ook het Nationale Toneel mag MES inmiddels tot de vaste partners rekenen. Dit soort meevallers heeft er beslist toe bijgedragen dat Firma MES in zes jaar tijd een indrukwekkend oeuvre heeft kunnen opbouwen. “Wij hebben het geluk dat we in een groep mensen terecht zijn gekomen die elkaar blijvend inspireren,” zegt Lindertje. “We hadden wel meer studiegenoten die iets voor zichzelf wilden beginnen. Maar dat strandde dan toch.”

    Firma MES koos voor een eigen koers, met elk jaar minimaal één eigen voorstelling, maar daarnaast ook nog zijprojecten, waarvoor de Firma MES EXTRA is bedacht. Mans: “Daarmee hebben we kortlopende projecten gedaan als een rondleiding door het Haagse bordeel Mayfair en het langer lopende True Stories, waarbij mensen waargebeurde verhalen vertellen die ze zelf hebben meegemaakt.”

    De tournee van BOT begint in Theater aan het Spui. “In de kleine zaal,” vertelt Eijmers. “Maar nadat we door het hele land op tournee zijn geweest komen we in maart terug, dan staan we drie keer in de grote zaal.”

    Zes jaar na de start doet de mond-tot-mondreclame nog altijd zijn werk bij Firma MES. Mans: “Ik heb pas onze bezoekerscijfers nog eens bekeken. Daar zit nog steeds een stijgende lijn in.” Eijmers: “Het mooiste is dat iemand die van tevoren dacht dat het heel saai zou zijn, naar buiten komt en erkent dat het ongelooflijk leuk was. En dat dan doorvertelt natuurlijk.”

  • CJP.nl 03 Jan 2016 Voor de (on)aardigheid

    VOOR DE (ON)AARDIGHEID

    door Tommie Luyben

    Aardige mensen liegen vaak dat ze barsten. Op onaardige eerlijkheid zitten we ook niet te wachten, maar soms is het gewoon lekker om te zeggen wat je denkt.

    De voorstelling BOT van Firma MES gaat over onaardige mensen. Daarvan zijn er een hoop op de wereld: lieden die de woorden ‘alsjeblieft’ en ‘dankjewel’ vreemd zijn. Niets dan medelijden voor die zure mensen, maar tegelijkertijd zijn we stiekem jaloers op hun eerlijkheid. Konden we maar alle morele remmingen overboord gooien, en heel onaardig zeggen wat we denken, zoals in de volgende situaties.

    Fietsterreur
    Eigenlijk moet je een nieuwe fiets, maar wegens geldgebrek meander je op je oude barrel door de stad. Je vingers vettig zwart – de ketting lag er weer eens af – en zeiknatte kleren; niet echt de look die je voor ogen had bij het sollicitatiegesprek waarvoor je nu al te laat bent. Je moet naar rechts, maar het is vrij druk. Voorzichtig sla je af en wordt bruut afgesneden door een andere fietser. Stuntelend hobbel je verder – de ketting springt er wéér af – en je belandt in een plas.
    Je zegt: ‘Oh sorry, ik had je niet gezien! Nee, maakt niet uit, het was mijn schuld. Sorry hoor, gaat het? Neuh, die broek droogt wel weer op hoor.’
    Je wilt zeggen: ‘Teringtyfus! Kijk uit je doppen! Nee, ik wil je excuses niet; ik wil dat je me nu in je bakfiets naar mijn sollicitatie rijdt.’

    Feestje van Treesje
    Tante Trees is jarig. Ze wordt 65 jaar en er is groot feest. Met groot feest bedoelen we ‘in een kring koffiedrinken, taart eten en roddelen over welke buurtbewoners er zijn overleden.’ Godzijdank staat er bier in de koelkast. Tante Trees komt met lege koffiekopjes de keuken in gebanjerd. Ludiek pakt ze je buikvel tussen haar vingers: ‘Zou je dat nou wel doen, die biertjes? Zo te voelen heb je genoeg alcohol gehad de afgelopen tijd.’
    Je zegt: ‘Haha, grappig tante Trees. Ik pak wel een spa rood; net zo lekker. Gezellig feestje, zeg!’
    Je wilt zeggen: ‘Als ik net zo dik zou zijn als u uit uw mond meurt, pas ik niet meer door de deur. Wat een kutfeest trouwens.’

    Oscar-onwaardige optredens
    Woensdagavond. Dikke stress, want morgen heb je tentamen. Leren is geen optie, want je moet met je vriendengroep naar Harmen-Jan kijken.  Hij heeft het hele jaar gerepeteerd met zijn studententoneel en vanavond is de voorstelling. Achteraf duiken jullie de kroeg in.
    Je zegt: ‘Wow! Harmen-Jan, wat was je goed! Je moet echt audities gaan doen voor speelfilms. Bij je grote monoloog moest ik zelfs een beetje huilen, zo ontroerend. Ik ben supertrots op je!’
    Je wilt zeggen: ‘Nou, dat waren twee uur van mijn leven die ik nooit meer terug krijg. Ik hoop dat je het hierbij laat en je weer op je studie Rechten stort, Harmen-Jan, want jouw talent voor toneel is zo groot als Pinkeltjes piemel. Tijdens die ellenlange trieste monoloog hield ik het niet meer; tranen in mijn ogen van de slappe lach. Ja jongen, dat was volkomen ruk wat je daar stond te doen. Proost!’

    Voordringende bejaarden
    Spits in de supermarkt. Er klinkt gerommel in je buik maar je bent nog lang niet aan de beurt. Kassameisje Chanel kijkt verveeld uit haar ogen. De rij schuifelt beetje bij beetje naar voren. Vlak voordat je aan de beurt bent, tikt een schattig-ogend omaatje op je schouder. ‘Vind je het erg als ik voor ga? Ik heb maar drie dingen.’
    Je zegt: ‘Gut. Natuurlijk mag u voor. Ga maar snel. Wilt u ook mijn zegeltjes hebben?’
    Je wilt zeggen: ‘Ben je helemaal besodemieterd? Hop, achteraan in die rij! Ik heb met mijn vijf artikelen ook een half uur gewacht. U heeft nog zelfs nog een rollator om lekker aan te hangen. Kan me niet schelen dat u anders te laat bij uw Rummikub-club komt. Nou snel opzouten, anders krijgt u een trap onder uw rummikub.’

    Vurige liefde
    Je geliefde heeft net een groot modellencontract voor L’Oréal in de wacht gesleept; dat mag gevierd worden. Het hele huis heb je bezaaid met waxinelichtjes in langgespaarde glazen potjes en de Knuffelrock-playlist staat op shuffle; romantischer kan het niet. De nieuwe gig blijkt echter niet het enige nieuws: je wordt gedumpt.
    Je zegt: ‘Het ligt aan mij. ik ben echt een klootzak geweest de afgelopen tijd. Nee, ik snap wel dat je een ander hebt; ik heb niet genoeg tijd aan je besteed. Jij mag hier wel blijven wonen en dan ga ik wel voorlopig terug bij mijn ouders. Niet huilen schatje.’
    Je wilt zeggen: Niets. Je pakt een waxinelichtje en steekt die glanzende krullen in de fik. Dag L’Oréal-carrière.

  • Den Haag Centraal 12 Oct 2015 Firma MES over onaardige mensen in BOT

    FIRMA MES OVER ONAARDIGE MENSEN IN BOT

    door Eric Korsten

    Onaardige mensen, je komt ze veel tegen. Firma MES maakte er de voorstelling BOT over. Laaf. Kaalkop. Alsof z’n hersenen eruit vallen. Bolle, wijdopenstaande, enge ogen. Baardje. Groot voorhoofd. Niet authentiek. Onzeker. Saaie man. Womanizer. Ontdaan kijkt MES-acteur Daan van Dijsseldonk – want over zijn hoofd gaat het – de lens in, zet ongelovige ogen op als reactie op de meningen van de passanten, terwijl hijzelf daarbij ‘live’ op film wordt vastgelegd.

    De affiches voor BOT hangen. Met datzelfde hoofd, medium shot, erop afgebeeld. Het hoofd van diezelfde Dijsseldonk is nu met signaalroze graffitiverf bespoten, beklad met duivelhoorntjes, extra lange baard, zijn contouren bespoten en weergegeven als een omlijnd scrotum. Eikel. Krassen door zijn hoofd. Danig toegetakeld.

    Hoe BOT wil je het hebben? Na eerdere voorstellingen als TROEP (over verzamel- en opruimwoede), SCHREEUW (over aandacht vragen, krijgen en geven) maakt Firma MES dan nu een stuk over ‘onaardige mensen’. Dat ging in de aanloop dus zo ver dat twee (Roos Eijmers en Lindertje Mans) van de drie vaste acteurs van MES met een camera in de hand de Spuistraat op gingen om voorbijgangers te vragen naar hun reactie op het aangezicht van collega-acteur Daan. Die reacties waren eerlijk – maar vaak ook ronduit nietsontziend. De hilarische teaser die ervan werd gemaakt, is terug te zien op YouTube en op de website van Firma MES.

    “We dachten dat mensen niet zo snel bereid zouden zijn om hun mening prijs te geven, maar daarin hebben we ons schromelijk vergist”, stelt vaste MES-regisseur Thomas Schoots vast. “Misschien leven we inderdaad in een tijdperk waarin het veel eerder zo is dat het als ‘verdacht’ wordt aangemerkt als je zegt ergens geen mening over te hebben”.

    Afzeiken
    De publiekelijke getuigenissen waren ‘gefundenes Fressen’ voor Firma MES, koren op haar molen. Schoots wijst op tv-programma’s waar juryleden kandidaten afzeiken. “Waarom zijn mensen onaardig, waar komt onaardig gedrag vandaan? Is aardig zijn dan misschien het taboe van onze tijd?”, verklaart Schoots de insteek voor BOT. Hun voorstelling begint bijna alledaags, met een akkefietje in een treincoupe, als acteur Daan daar tegen een meisje opbotst. Een woordenwisseling volgt, een kale man bemoeit zich ermee, een middelvinger wordt opgestoken. “Aan de hand van deze ogenschijnlijk onbelangrijke herinnering”, legt Schoots uit, “gaan we tot in detail inzoomen op de vraag waar onaardig gedrag vandaan komt. We gaan het gebeurde extreem uitvergroten en willen daaruit een conclusie trekken”. Hij belooft een spannende, humoristische mix tussen theater en realiteit. De teksten van schrijver Daan Windhorst zijn daarvoor de basis.

    Voor BOT verrichtten Schoots en de zijnen als ‘understudy’ een studie naar de ‘geschiedenis van de aardigheid’, langs lijnen van de filosofie. “Die begint in grote lijnen bij Epicurus”, doceert Schoots. “De Griek die het najagen van het eigen geluk predikte; en vervolgens langs de stoïcijnse opstelling van de denkers van de Stoa naar wat vandaag de dag onder ‘(on)aardig doen’ wordt verstaan. Die opvatting blijkt sterke wortels te hebben in het christendom. Daar wordt aardigheid gestaafd als ‘iets doen voor een ander zonder welbegrepen eigenbelang’. Opofferingsgezindheid, daar draait het om in de westerse opvatting”. De studie fungeerde als ‘understudy’ voor BOT en krijgt een plaats in een ‘contextprogramma’. “De ‘Deleted Scenes'”, lacht Schoots.

    Voor de grootste botheid die hemzelf overkwam, gaat Schoots terug naar zijn kleutertijd. “Op een dag kreeg ik een pakje limonade met het plaatje van een olifant erop afgebeeld van mijn moeder mee naar school. Daar was ik heel erg trots op. Een meisje in de klas had ook altijd precies diezelfde limonade. Toen ik het pakje pakte, begon zij enorm te krijsen, zei dat ik het pakje van haar had gestolen. Van de juf moest ik toen in de hoek, en het pakje moest ik aan haar afstaan. Echt een jeugdtrauma”.

  • Tubantia 02 Apr 2016 (On)Aardigheid jeukt

    (ON)AARDIGHEID JEUKT

    door Ingrid Bosman

    Waar komt onaardig gedrag vandaan? Bij Firma MES levert die vraag een sympathieke voorstelling op. Actrice Lindertje Mans over BOT: “Hoe meer je overtuigd bent van je gelijk, hoe onaardiger je wordt.”

    Aan botheid geen gebrek als Lindertje Mans en Roos Eijmers in Den Haag de straat op gingen met een groot portret van hun collega-acteur Daan van Dijsseldonk, de derde ‘firmant’ van MES. Passanten spuien fris van de lever hun weinig vleiende commentaar, zo is te zien in de video op de website. Lindertje Mans geeft onmiddellijk toe dat het filmpje eenzijdig is samengesteld – “Er waren er heus ook die hem een leuke jongen vonden” -, maar ze had niet verwacht dat het zó makkelijk was om in korte tijd zoveel botheid te verzamelen. “We hoefden bepaald niet lang te zoeken, of door te vragen.”

    Misschien is het de invloed van tv en internet, als enthousiasmerend doorgeefluik van onbehouwenheid, veronderstelt ze. “Dat mensen zodra ze een camera zien meteen denken: het zal wel de bedoeling zijn dat ik iets lomps zeg. Omdat ze denken dat dat scoort.”

    Mans en haar collega’s zijn tot verrassende inzichten over (on)aardigheid gekomen, sinds ze zich als theatermakers op het onderwerp hebben gestort. “Veel mensen die onaardig zijn, vinden dat ze gelijk hebben over iets. Dan luister je niet meer. Hoe meer je overtuigd bent van je gelijk, hoe meer onaardigheid je je denkt te kunnen permitteren.”

    De voorstelling groeit vanuit een voorval in de trein, waarbij Daan tegen iemand opbotst en een andere reiziger hem voor botterik uitmaakt. Als Lindertje – “We spelen onszelf” – hem voorhoudt dat ze hem soms inderdaad onaardig vindt, is de boot aan. Het conflict wordt uitvergroot tot een rechtszaak. “Ik ga me zelf ook best ergerlijk gedragen”, zegt Mans. “Door dat oordelen over elkaar neemt de onaardigheid hand over hand toe, wat herkenbare situaties oplevert.”

    Jeuk
    Die herkenbaarheid zit volgens de actrice in de hele voorstelling, zelfs wanneer de acteurs zich als eencelligen manifesteren: blije amoebes die zich met plezier opofferen voor elkaar. Mans: “We willen niet per se een boodschap van goed of slecht uitdragen. Zoals de rechtszaak afloopt kun je je afvragen of dat een ontknoping is. Je kunt het er ook mee oneens zijn. Maar dat laten we aan het publiek.” Ook de opwekking aan het slot om aardiger te zijn tegen elkaar is niet eenduidig. “Het is op het randje. Want het is misschien wel wáár, maar je kunt er ook makkelijk jeuk van krijgen. Dat is ook precies wat wij zo leuk vonden aan dit thema. Je raakt snel aan een geitenwollensokkengevoel, wat aan de andere kant ook weer humor oplevert.”

    Cynisch wordt het nooit, terwijl dat toch makkelijk had gekund bij dit onderwerp. “We spelen wel met de grimmigheid die door de actualiteit aan het thema kleeft, maar het blijft firma Mes. We staan ook een beetje als onszelf op het toneel: als mensen die dit met elkaar willen uitzoeken en daarin de kant van de humor en het absurdisme kiezen”, verklaart Mans.

    Behalve die invalshoek is de interactie met het publiek tekenend voor de aanpak van het in 2009 opgerichte gezelschap. Zo kan iedereen nu voorafgaand aan elke voorstelling een ‘aardigste persoon’ voordragen. De uitverkorene wordt op het toneel in het zonnetje gezet. Mans: “Op die manier gaan mensen alvast met het onderwerp bezig. En ook hier geldt: wat je aandacht geeft, groeit. Zoek je aardigheid, dan zie je er meer van.”

    En zijzelf? Wanneer is Lindertje Mans op haar aardigst? Ook dat heeft te maken met blikrichting, blijkt. “Als ik te druk ben met mezelf ben ik soms niet zo aardig.”

     

     

  • 8weekly 29 Mar 2024 Het alledaagse blijft ook in absurdistische setting oppervlakkig

    ★★ HET ALLEDAAGSE BLIJFT OOK IN ABSURDISTISCHE SETTING OPPERVLAKKIG

    door Tamara de Reus

    Firma MES vraagt zich in BOT af ‘waar onaardig gedrag vandaan komt’. Ze verkennen het thema aan de hand van alledaagse situaties en duidelijke typetjes. De situaties en typetjes zijn erg herkenbaar en ook grappig. De voorstelling stijgt echter niet boven dat niveau uit.

    Firma MES is het huisgezelschap van Theater aan het Spui en bestaat uit een vaste groep van veelal jonge theatermakers. Sinds 2009 heeft Firma MES twaalf theaterprojecten gebracht, zowel in het theater als op locatie. Hun theater heeft ‘humor, een persoonlijke invalshoek, actuele thema’s en een scherp randje,’ aldus de website. De voorstellingen hebben inderdaad vaak een thema dat dicht bij de echte wereld ligt. Eerder onderzocht Firma MES bijvoorbeeld thema’s als de relatie die mensen met hun spullen hebben (TROEP, 2014), de menselijke hunkering naar aandacht (SCHREEUW, 2013) en de wereld van de prostitutie (Bordelentour en Club Mayfair, beide 2012).

    Een persoonlijke anekdote
    De aanleiding tot BOT was de ‘ogenschijnlijk onbelangrijke herinnering’ van een van de acteurs. Daan botste in de trein tegen een medereiziger op en werd hierna door een andere medereiziger aangesproken op zijn ‘onaardige gedrag’. Firma MES besloot op zoek te gaan naar waar dat onaardige gedrag vandaan komt. Het thema van BOT, (on)aardigheid, is daarmee beperkter en nog persoonlijker dan de thema’s van eerdere voorstellingen van Firma MES.

    Absurdisme maakt niet per se kritisch
    De tekstuele basis is grotendeels een aaneenschakeling van doodgewone koetjes- en kalfjesgesprekken. Er is geprobeerd deze te ontdoen van hun alledaagsheid door overdrijving. Daans belevenis – was hij nou onaardig of niet? – wordt uitgespeeld en verheven tot heuse rechtszaak. ‘Getuigen’ worden gehoord en andere (on)aardige situaties die zich in Daans leven hebben voorgedaan, worden uitgespit. Zo wordt bewijs gezocht voor Daans vermeende (on)aardigheid. Humor is hierbij het voornaamste middel. De drie acteurs zetten een scala aan uitstekend uitgevoerde typetjes neer die regelmatig worden beloond met een lach, maar die de karikatuur niet ontstijgen.

    Naast de rechtszaak is er een tweede ‘verhaallijn’, namelijk over wetenschapper Price. Hij stelde een wiskundige formule op voor altruïsme. Met hun gekke zilverkleurige bodysuits en hun onnozele golvende beweginkjes zijn de acteurs de zelfopofferende amoebes die Price onderzocht. De felgekleurde, kronkelige decorstukken vormen een abstract soort bos, waarin de amoebes leven. Dit ziet er uiteraard bizar uit. Wat voor doel het echter nog meer dient, blijft onduidelijk.

    Een absurdistische setting maakt een thema niet per se scherper. Het ontbreken van nieuwe ideeën of originele uitgangspunten in de tekst houdt de voorstelling constant oppervlakkig, zorgt ervoor dat de spanningsboog verslapt en toont dat er weinig urgentie was om deze voorstelling te maken. De herinnering leek niet alleen ‘ogenschijnlijk onbelangrijk’ – maar is dat in deze uitwerking ook. Desalniettemin valt er in BOT wel veel te lachen en is het een feest om de acteurs hun typetjes te zien vertolken.

  • Theaterkrant 29 Mar 2024 Showproces tegen de onaardige mens

    ★★ SHOWPROCES TEGEN DE ONAARDIGE MENS

    door Dick van Teylingen

    Er is veel onaardigheid, en dat maakt de wereld niet leuker. Maar wat is het precies? De Haagse Firma MES maakt een voorstelling over de onaardige mens en noemt die BOT. Is dat trouwens hetzelfde? De vormgeving is origineel, de inhoud is vaak vermakelijk, maar de voorstelling graaft niet diep.

    Een man heeft bij het ingaan van een trein meer oog voor zijn telefoon dan voor de mensen om hem heen en botst tegen een meisje op. Voordat hij sorry kan zeggen, is het slachtoffer in de menigte verdwenen. In de trein tikt een man hem alsnog op zijn vingers: ‘U bent een onaardig mens.’

    Met die gebeurtenis als uitgangspunt ging Firma MES de dagelijkse onaardigheid bestuderen. De groep nodigde Daan Windhorst uit om mee te schrijven. Een flink deel van de theatertekst bestaat uit het proces tegen acteur Daan van Dijsseldonk; hij was de botser bij de trein. Hoewel er geen wet is tegen onaardigheid, speelt Roos Eijmers de rechter en Lindertje Mans de aanklager. De verdachte maakt er een jijbak van: de ‘agressief kale’ man die hem van onaardigheid beschuldigde is zelf onaardig, en dus niet serieus te nemen. Hij probeert de zaak ook onderuit te halen met de definitiekwestie: wat is onaardigheid eigenlijk? Als we dat niet weten, is er geen zaak. Onbeleefdheid, slordigheid, onachtzaamheid, botheid, het is allemaal familie van elkaar.

    Een probleem van de voorstelling is dat onaardigheid een wat slappe onhebbelijkheid is, ergens tussen nonchalant en gemeen in. Digitale scheldpartijen vallen er bijvoorbeeld niet onder, die zijn kennelijk de onaardigheid voorbij. Dat haalt meteen al heel wat mogelijke scherpe kantjes van de voorstelling af. Het is dus overdreven om er een rechtszaak aan te wijden, en het vonnis is dat helemaal. De vergelijking met het gedrag van de amoebe Dictyostelium discoideum is even grappig, maar zorgt ook niet voor een verdiepende blik op de zaak. Hetzelfde geldt voor het betoog over altruïsme als genenbehoud. De medewerking van prof. dr. Orobio de Castro bracht BOT niet op een inhoudelijk interessanter niveau. Wees aardig, is de slotboodschap – even pittig als het onderwerp. Zo zorgt Firma MES voor een vroege kerst.

    Firma MES is een sympathiek onbevangen clubje met humor en gevoel voor vormgeving. Als je het decor ziet, heeft Firma MES ook de ichtyologische betekenis van BOT laten meespelen: in een soort van abstract kleurrijk aquarium deinen ze in beige bodysuits op überrelaxte liftmuziek. Is het een verwijzing naar de sociologie, die het menselijk gedrag bekijkt als vissen in een nagebootste natuur? Hoe dan ook, het ziet er goed uit.

    Bot is regelmatig echt grappig. De speelstijl is in het begin een beetje houterig, en gaandeweg kiezen vooral de dames voor een wat kinderlijke toon. De Haagse groep moet oppassen dat ze grens tussen onbevangenheid en jeugdtheater niet overschrijdt. Firma MES kan scherper dan ze in BOT laat zien. Net geen tweeënhalve ster.

Bekijk meer over BOT